O modlitwie czystej i nieustannej - ks. Józef Naumowicz: „Szkoła Modlitwy Wschodnich Ojców Kościoła. Filokalia”

„Nieustannie się módlcie” (1 Tes 5,17) – te słowa przyświecają najnowszej książce ks. Józefa Naumowicza pt: „Szkoła Modlitwy Wschodnich Ojców Kościoła. Filokalia”.

Autor przygotował antologię klasycznych dzieł duchowości wschodniej; zbiór ten liczy ponad 60 pism, pochodzących od trzydziestu ośmiu wielkich mistrzów chrześcijańskiej duchowości, żyjących na przestrzeni ponad tysiąca lat, od IV do XV wieku.

Filokalia

Greckie słowo filokalia znaczy dosłownie: „miłość tego, co piękne i dobre”. Jest to zbiór pism ojców wschodnich pierwszy raz wydany w 1782 roku. Ułożyli ją greccy duchowni Nikodem Hagioryta i Makary z Koryntu. Pragnęli, aby ich praca pobudziła życie chrześcijańskie w całym Kościele. Przypominali o ascezie ciała, opanowaniu umysłu i wewnętrznym skupieniu. Wskazywali na wartość nieustannej modlitwy do Imienia Jezus. Filokalia weszła do świata słowiańskiego w 1793 roku gdy została przetłumaczona na język cerkiewnosłowiański po tytułem „Dobrotolubie (Miłość dobra)”. Wersję polską przygotował ks. Józef Naumowicz w 1998 roku. Obecne wydanie ukazuje pisma w porządku w jakim powstawały na przestrzeni dwunastu wieków traktujących o codziennej modlitwie pierwszych chrześcijan, poprzez poszukiwania modlitwy czystej i nieustannej.

Modlitwa Jezusowa

Od początku chrześcijaństwa modlitwa i sposób jej odmawiania były w centrum zainteresowania wierzących. Stosowano różne formuły, kontemplowano i rozważano Ewangelię oraz pisma Ojców Kościoła. Pustelnicy, mnisi, eremici poszukiwali pełnego zjednoczenia z Bogiem. Poprzez krótkie wezwania pragnęli nieustannie obcować z Najwyższym. Szczególnie ceniona jest Modlitwa Jezusowa, która pomaga człowiekowi dostrzec Bożą obecność we wszystkim co nas otacza. Polega na powtarzaniu jednej formuły: „Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem”. Przystępując do modlitwy Jezusowej powinniśmy się modlić w duchu celnika i w duchu niewidomego – prosimy naszego Zbawiciela o Jego miłosierdzie, aby otworzyły się nasze oczy tak, żebyśmy ujrzeli Jego chwałę. Można stosować inne formuły: Panie Jezu Chryste, zmiłuj się nade mną (krótsza wersja klasycznego wezwania), Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu, Panie pośpiesz ku ratunkowi memu (zaproponowana przez św. Jana Kasjana), Panie Jezu lub Panie Jezu Chryste (zaproponowana przez Diadocha z Fotyki). Diadoch, wybitny autor duchowy z V wieku, akcentuje rolę zachowania ciągłej pamięci o Imieniu Jezus: ona oczyszcza serce, oddalając złe myśli oraz działania szatana, zaspokaja potrzebę działania umysłu, pomaga mu się wyciszyć i skupić, rozbudza miłość do Chrystusa.

O autorze

Ks. prof. dr hab. Józef Naumowicz to polski duchowny katolicki, profesor nauk humanistycznych, historyk literatury wczesnochrześcijańskiej, patrolog, bizantynolog. Jest autorem i edytorem wielu publikacji z zakresu chrześcijaństwa antycznego i patrologii, a także redaktorem serii Biblioteka Ojców Kościoła. Jako pierwszy naukowiec na świecie ustalił datę, od której obchodzimy Święta Bożego Narodzenia. Birytualista (duchowny katolicki, który ma prawo celebrować sakramenty i inne nabożeństwa w dwóch obrządkach – najczęściej jest to ryt łaciński i jeden z obrządków wschodnich) od 2016 jest duszpasterzem ormiańskokatolickiej parafii centralnej pw. św. Grzegorza z Nareku w Warszawie. W 2020 roku odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej”. Wykłada na UKSW i w stołecznym seminarium duchownym.

Książka liczy 400 stron, a jej cena to 59,90 zł. Została wydana przez Wydawnictwo Fronda.

DOROTA SMOSARSKA