Bartosz Borkowski: „Ku wojnie” - Czy mogliśmy być sojusznikiem hitlerowskich Niemiec?

Podczas ostatnich Świąt Bożego Narodzenia otrzymałem pod choinkę od Św. Mikołaja (w osobach Synowej i Wnuczek) prezent w postaci interesującej książki. Nosi ona tytuł „Ku wojnie”. O tym, że zdecydowałem się napisać jej recenzję zadecydowało jednak to, że autorem jest pochodzący z Ciechanowa, trzydziestosześcioletni Bartosz Borkowski. Cóż, trzeba wspierać zdolnych ziomków.

Pozycja trafiła na rynek czytelniczy za sprawą znanej i cenionej oficyny BELLONA. Książkę można ulokować w modnym ostatnio nurcie historii alternatywnej. Młody pisarz przedstawia w niej głównie politykę międzynarodową hitlerowskich Niemiec po dojściu do władzy NSDAP. Generalnie chodzi o dekadę poprzedzającą napaść na Polskę i wybuch II wojny światowej. Autor stawia odważne hipotezy i rozważa alternatywne rozwiązania ówczesnych dylematów. Zastanawia się, czy II Rzeczpospolita mogła zostać wówczas bliskim sojusznikiem naszego agresywnego i buńczucznego zachodniego sąsiada. Przedstawia fachowo i mocno udokumentowane oraz dotychczas mało znane relacje polsko-niemieckie w ostatnich latach przed światową Apokalipsą. Na koniec zastanawia się i dywaguje jaka mogłaby być Nasza Ojczyzna, gdyby historia potoczyła się inaczej?

Książka jest napisana bardzo starannie i dokładnie, tudzież z wielką pasją. Ja i jak mniemam znaczna większość odchodzącej już w zaświaty generacji nie dopuszcza do siebie myśli o możliwości bliskiej współpracy z mordercami spod znaku swastyki. Myślę też, że ówcześni Polacy mieli podobne zdanie? Idące po nas pokolenia mogą sobie takie rzeczy rozważać. Ma to swoje zalety, kiedy idą za tym fakty i historyczna prawda. Pokazuje bowiem kawał trudnych dziejów Polski w sposób, który może zainteresować młodych.

Książka jest bardzo starannie i ładnie wydana. Liczy sobie ogółem 400 stron zapełnionych sporym drukiem ułatwiającym czytanie. Całość podzielona jest na szesnaście pokaźnych rozdziałów. Niesamowitym atutem są aż… 293 zdjęcia, wycinki prasowe, mapki, tabelki wspomagające treść. To dość rzadko dziś spotykane. Oprawa twarda dodaje jakości. Przednia okładka jest bardzo sugestywna, ale też wzbudzająca dreszcze przerażenia. Przedstawia duże zdjęcie. Na nim zaś: Jest koniec stycznia 1939 roku. Minister spraw zagranicznych III Rzeszy – Joachim von Ribbentrop, w towarzystwie kilkunastu hitlerowskich bonzów, w znienawidzonych przez Polaków brunatnych mundurach składa wieniec pod… Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Jest przyozdobiony czerwoną szarfą ze swastyką. Obrzydliwość. Za kilka miesięcy hordy niemieckich żołdaków runą na Polskę. Cena detaliczna 44,90 zł jest warta zapłacenia. Polecam wszystkim lubiącym najnowszą historię, a szczególnie młodym, którzy niezbyt ją znają.

Ze wstępu autora nieco

Nieczęsto się zdarza, by cała uwaga światowej opinii publicznej skupiała się na Polsce. Tak bowiem właśnie było niemal od początku 1939 roku. To rzadkie zjawisko w najnowszej historii, aby nasz kraj znalazł się w centrum światowego zainteresowania. Właśnie o tym jest w znacznej mierze ta książka. Owszem, znajdują się w niej tematy popularne w publicystyce, ale „Ku wojnie” prezentuje też wydarzenia wcześniej nieznane i nieopisane, a wiele z nich zaczęło odchodzić już w zapomnienie. Nie będę Cię, Drogi Czytelniku, zamęczał długim wstępem. Pozwól jednak, że przez chwilę wprowadzę Cie w treść tego, co Cię czeka, gdy zaczniesz już lekturę tej bardzo ważnej dla mnie książki. Zakładam, że ją kupując, możesz interesować się tym, co działo się przed wybuchem II wojny światowej. Być może intryguje Cię możliwość sojuszu polsko – niemieckiego w 1939 roku? Ale czy Niemcy naprawdę tego chcieli? Jak doszło do wojny, która zdruzgotała Stary Kontynent? Jakie były kulisy najważniejszych rozmów politycznych, które decydowały o przeszłości Polski i Europy? Czy istniały alternatywne scenariusze? Co doprowadziło do konfliktowej sytuacji międzynarodowej, której eskalacja nastąpiła we wrześniu 1939 roku? Co w ogóle czuli Polacy w pierwszych dniach wojny? A jakby się żyło w Polsce, gdyby wojna nie wybuchła? Na te i wiele innych pytań stara się odpowiedzieć ta książka. […] Książka porusza też zagadnienia dotyczące historii alternatywnej, dlatego też znajdują się w niej koncepcje Władysława Studnickiego, który był jedynym Polakiem otwarcie nawołującym do sojuszu Polski z III Rzeszą. W rozdziale „Jak Polska chciała zaatakować trzecią Rzeszę” poruszane są wątki dwukrotnej możliwości unicestwienia Hitlera, zanim rozpętał piekło w Europie.[…]

Książka opisana w rozdziałach

Najłatwiej, jak podpowiada mi moje doświadczenie przedstawić książkę w tytułach rozdziałów. Jest ich szesnaście. Oto one: 1. Człowiek, który stworzył Hitlera – Kim był zapomniany mentor Hitlera z okresu pierwszych lat kariery? 2. Tajemnica zbrodni w Potępie (1932) – Jak morderstwo na Śląsku pokazało prawdziwą twarz NSDAP przed dojściem Hitlera do władzy? 3. Tajne kontakty Piłsudskiego z Hitlerem – Jak Józef Piłsudski nawiązał tajne kontakty z NSDAP przed przejęciem władzy przez Hitlera? 4. Polska olimpijka, która wkurzyła Hitlera – Niepokorna wobec Niemiec – Jadwiga Wajsówna. 5. Wizyta Josepha Goebbelsa w Polsce (1934) – Kulisy przyjazdu do Warszawy i Krakowa ministra propagandy Trzeciej Rzeszy. 6. Jak Polska chciała zaatakować III Rzeszę – O kulisach dwóch straconych szans na unicestwieniu Hitlera przez Polskę. 7. Anschluss Austrii – Jak Hitler bez żadnego wystrzału podbił kraj, w którym się urodził? 8. Upadek Czechosłowacji, cz. 1 - Niemcy sudeccy – Dlaczego Hitler chciał zlikwidować Czechosłowację? 9. Upadek Czechosłowacji, cz. 2 – Układ monachijski i sprawa polska – Jak Niemcy dokonali rozbioru Czechosłowacji przy akompaniamencie państw zachodnich. 10. Wizyta Joachima von Ribbentropa w Warszawie (1939) – Po co tak naprawdę najważniejszy dyplomata Hitlera przybył do Polski? 11. Co robiła córka Mussoliniego w Polsce? – Co rodzina Mussoliniego robiła w Polsce w lutym 1939 roku? 12. Upadek Czechosłowacji, cz. 3 – Praga zdobyta, Polska otoczona – Ostatni cios Trzeciej Rzeszy wymierzony w pokój w Europie. 13. Polak, który chciał sojuszu z Hitlerem – Geopolityczne koncepcje Władysława Studnickiego. 14. Tajemnice śmierci Walerego Sławka – Kulisy najgłośniejszego samobójstwa przedwojennej Polski z wojną w tle. 15. Ten krótki stan euforii – 3 września 1939 r. – Jak zareagowali Polacy gdy Anglia i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom? 16. Jaka byłaby Polska gdyby nie II wojna światowa – Hipotetyczna i alternatywna wizja Polski rozwijającej się poza wojenną hekatombą.

O autorze zdań kilka

Bartosz Borkowski – ur. 1986, historyk, pedagog. Absolwent historii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor licznych felietonów oraz publikacji z zakresu archiwistyki oraz najnowszej historii Polski. Jego teksty publikowano m.in. na portalach: Ciekawostki Historyczne, Twoja Historia, Interia, Wirtualna Polska. Założyciel i prowadzący kanał na YouTube „Oblicza XX Wieku” – jeden z najpopularniejszych kanałów historycznych w Polsce.