Dłuższy urlop dla rodziców wcześniaków

Rodzice wcześniaków od 19 marca zyskają dłuższy urlop macierzyński. Z nowego uprawnienia skorzystają też rodzice dzieci, które wymagały hospitalizacji tuż po narodzinach. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia zasady nowego urlopu.

W Polsce co roku średnio 7 procent dzieci rodzi się przedwcześnie, a ponad tysiąc z nich to maluszki sprzed 28 tygodnia ciąży. Takie dzieci muszą spędzić długie tygodnie, a czasami nawet miesiące w szpitalu, zanim będą gotowe, by pojechać do domu.

Uzupełniający macierzyński – dla kogo i jak długi?

Od 19 marca ubezpieczeni rodzice wcześniaków będą mogli korzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. To tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie. Jego maksymalny czas będzie zależał od tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko, jego wagi urodzeniowej i okresu hospitalizacji.

Jeżeli dziecko przyjdzie na świat przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z wagą do 1000 g, to urlop wydłuży się maksymalnie o 15 tygodni. Gdy dziecko urodzi się później, ale przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży i z masą powyżej 1000 g, to urlop będzie dłuższy maksymalnie o 8 tygodni.

Z uzupełniającego urlopu do 8 tygodni skorzystają również rodzice dziecka, które urodziło się o czasie, czyli już po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Chodzi tu o sytuacje, gdy noworodek spędził w szpitalu co najmniej dwa kolejne dni, z których pierwszy przypadał na okres od 5 do 28 dnia po porodzie. Z urlopu będą mogli skorzystać również rodzice adopcyjni i zastępczy (jeśli nie są rodziną zastępczą zawodową). Chodzi o sytuacje, gdy pobyt dziecka w szpitalu miał miejsce zaraz po przyjęciu go na wychowanie.

Wniosek przed końcem macierzyńskiego

Uzupełniający urlop macierzyński będzie można wykorzystać jednorazowo, bez dzielenia na części. Przysługuje bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim. Dlatego wniosek trzeba złożyć jeszcze przed końcem urlopu macierzyńskiego.

Za czas uzupełniającego urlopu będzie przysługiwał zasiłek macierzyński. Miesięczny zasiłek wyniesie 100 proc. podstawy wymiaru. Do jego wypłaty będzie potrzebny wniosek od rodzica i zaświadczenie ze szpitala o okresie hospitalizacji dziecka, tygodniu ciąży, w którym się urodziło i masie urodzeniowej.

ZUS udostępni zaktualizowane wzory dokumentów potrzebnych do wypłaty zasiłku. Będzie można je pobrać ze strony zus.pl od 19 marca, gdy przepisy wejdą w życie. Chodzi o wniosek o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3). Tego dnia zaktualizowane formularze pojawią się też w Platformie Usług Elektronicznych ZUS/eZUS.

Sytuacje „przejściowe”

Jeżeli dziecko urodziło się przed wejściem w życie nowych przepisów, to rodzic otrzyma prawo do uzupełniającego urlopu pod warunkiem, że 19 marca 2025 roku przebywał jeszcze na urlopie macierzyńskim (to ważne: nie rodzicielskim!).

Część rodziców w jednym wniosku wystąpiła o urlop macierzyński i od razu o rodzicielski. Jeśli chcą skorzystać z nowego uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, muszą przesunąć datę rozpoczęcia rodzicielskiego. Zrobią to, składając nowy wniosek o zasiłek macierzyński.