Kryzys psychiczny u dzieci i młodzieży: Jak go rozpoznać i gdzie szukać pomocy?

Rośnie liczba dzieci i młodzieży objętych pomocą psychologiczną i psychiatryczną. W 2023 roku takie wsparcie otrzymało ponad 279 tysięcy młodych osób, co pokazuje wyraźny wzrost (134,6 proc.) w porównaniu do 2019 roku (119 tysięcy).

Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach cyklu "Zdrowie na pierwszym planie" przygotował film edukacyjny, o tym jak rozpoznać kryzys psychiczny u dziecka i odpowiednio reagować. Rozmawiamy o tym z dr n. med. Aleksandrą Lewandowską, konsultantem krajowym w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Rośnie liczba pacjentów, rosną nakłady finansowe

Wzrost liczby pacjentów, którzy potrzebują specjalistycznego wsparcia, wynika z pogorszenia kondycji psychicznej dzieci i młodzieży, ale też z większej świadomości społecznej problemu.

– Zacznę od bardzo ważnego komunikatu do dorosłych: bądźcie uważni na potrzeby swoich dzieci i dbajcie o relacje z najbliższymi, bo jeśli nie ma tego fundamentu, to niestety trudno będzie zauważyć alarmujące często sygnały, jeśli chodzi o zdrowie i funkcjonowanie dziecka – mówi dr n. med. Aleksandra Lewandowska.

Fundusze na świadczenia psychiatryczne dla dzieci i młodzieży wzrosły o blisko 290 proc. w ciągu 4 lat. W 2019 r. było to niemal 260 mln zł, a w 2023 r. już ponad 1 mld zł.

Refundowane leki przeciwdepresyjne (stosowane w depresji, ale również innych zaburzeniach psychicznych) wykupiło w 2023 r. 1,7 mln osób i było to o 83% więcej niż w 2013 r. Wartość refundacji tych leków wyniosła w 2023 r. 241 mln zł. Szczególną uwagę zwraca ponad pięciokrotny wzrost recept zrealizowanych dla dzieci i młodzieży poniżej 18 r.ż. W roku 2013 - 15,9 tys., a w roku 2023 - 84,6 tys.

Nowy film edukacyjny NFZ: Co robić, gdy dziecko przechodzi kryzys psychiczny?

W premierowym odcinku Co robić, gdy dziecko przechodzi kryzys psychiczny?, w ramach cyklu NFZ - "Zdrowie na pierwszym planie", dr n. med. Aleksandra Lewandowska wyjaśnia m.in.:

• jak odróżnić kryzys psychiczny od typowych zachowań w okresie dojrzewania?
• kiedy należy szukać pomocy u specjalisty?
• na czym polega pomoc w „czterech zetkach”?
• jak rodzice mogą wspierać swoje dzieci w trudnych chwilach?

Gdzie znajdziesz pomoc?

Świadczenia psychiatrycznej opieki zdrowotnej dla dzieci i młodzieży są dostępne na trzech poziomach. Pomoc jest udzielana tu bezpłatnie, finansuje ją NFZ.

• I poziom — pomoc w ośrodku środowiskowej opieki psychologiczno-psychoterapeutycznej, udzielana przez psychologów, psychoterapeutów, terapeutów środowiskowych.
• II poziom — opieka dzienna lub w warunkach ambulatoryjnych w oddziale dziennym, lub poradni zdrowia psychicznego pod kierunkiem lekarzy psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów i terapeutów zajęciowych.
• III poziom — opieka w szpitalu, w stacjonarnym oddziale psychiatrycznym. Pomocy w nim udzielają lekarze psychiatrzy, psychologowie, psychoterapeuci, terapeuci zajęciowi i pielęgniarki.

Gdzie najbliżej są ośrodki z poszczególnych poziomów?

Mapa jest dostępna w serwisie Ministerstwa Zdrowia i NFZ – pacjent.gov.pl.

Mapa ośrodków pomocy psychologicznej i psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży - KLIKNIJ TUTAJ.

Więcej informacji, jak pomóc dziecku w kryzysie można znaleźć w Poradniku Pacjenta NFZ - KLIKAJĄC TUTAJ.