Nawet jedno ukąszenie kleszcza może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia

Choć niewielkie i niepozorne, kleszcze mogą przenosić groźne bakterie, w tym krętki Borrelia odpowiedzialne za boreliozę. W 2024 roku lekarze POZ udzielili pomocy ponad 98 tys. pacjentom z chorobami odkleszczowymi. Wśród nich, aż 62 tys. osób miało boreliozę – chorobę, która nieleczona prowadzi do groźnych powikłań neurologicznych i kardiologicznych. To około 63 proc. wszystkich zachorowań na choroby odkleszczowe.

Kleszcze znów są aktywne – sezon trwa

Pierwsze osobniki kleszczy stają się aktywne już na przełomie lutego i marca. Najwięcej zachorowań przypada jednak w wakacje. W raporcie Narodowego Funduszu Zdrowia o chorobach odkleszczowych widać wyraźną sezonowość zachorowań.

– W ubiegłym roku, od czerwca do sierpnia, blisko 43 tys. osób zgłosiło się do lekarza POZ z chorobą odkleszczową. W 2024 roku 725 osób wymagało hospitalizacji z powodu wirusowego zapalenia mózgu przenoszonego przez kleszcze – zwraca uwagę Paweł Florek, dyrektor Biura Komunikacji Społecznej i Promocji w Centrali NFZ.

Raport NFZ: choroby odkleszczowe

Jak sytuacja wygląda na Mazowszu?

– W 2022 r. z systemu ochrony zdrowia na Mazowszu korzystało 89 pacjentów z rozpoznanym kleszczowym zapaleniem mózgu. W 2023 r. takich pacjentów było 151, a w roku minionym już 185 – informuje Piotr Kalinowski z Zespołu Komunikacji Społecznej i Promocji mazowieckiego NFZ.

Drugą chorobą, którą możemy się zakazić przez ukąszenie kleszcza jest borelioza.

– Również w przypadku tej choroby liczba chorych na Mazowszu wzrasta. W 2022 r. mieliśmy do czynienia z niemal 13 tys. pacjentów. W latach 2023 i 2024 z systemu ochrony zdrowia w naszym województwie korzystało pond 15,5 tys. chorych na boreliozę – dodaje Kalinowski.

Nie boli, ale może zagrażać zdrowiu

Kleszcz może być wielkości główki od szpilki, ale gdy już wkuje się w żywiciela, rośnie wielokrotnie. Żyje w krzewach, w trawie, w miejscach wilgotnych. Jego ukąszenie choć bezbolesne, może wiązać się z ryzykiem zakażenia chorobami odkleszczowymi.

Największe ryzyko zakażenia występuje po 36 godzinach od wkłucia pasożyta, dlatego tak ważna jest szybka reakcja i właściwe usunięcie kleszcza. Pomocne są w tym dostępne w aptekach narzędzia, które umożliwiają bezpieczne pozbycie się niechcianego intruza.

Badaj siebie, nie kleszcza

Nie warto badać samego kleszcza, ponieważ takie badanie nie daje informacji o zakażeniu człowieka. Badanie kleszcza pozwala jedynie określić, czy jest on nosicielem krętków Borrelia. Dodatni wynik nie potwierdza przeniesienia krętków do organizmu ludzkiego. Nie można zatem na podstawie badania kleszcza potwierdzić, że doszło do zarażenia.

– Takie badanie, zgodnie z przepisami, nie może być uznane za badanie diagnostyczne. Co więcej, nie jest także rekomendowane przez gremia naukowców oraz specjalistów w dziedzinie chorób zakaźnych – informuje Monika Pintal-Ślimak, prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.

Więcej informacji, w tym jak rozpoznać pierwsze objawy choroby i co zrobić, gdy nie uda się całkowicie usunąć kleszcza, jest dostępnych w Poradniku Pacjenta od NFZ: - KLIKNIJ TUTAJ.