Rząd ratuje reformę planowania. Kary dla gmin za wuzetki zostaną zawieszone

Zawieszenie do końca 2026 roku kar dla gmin za nieterminowe wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz zmiany w procedurze ZPI – zakłada rządowy projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który opublikowano w czwartek na stronie RCL.

Celem projektowanych zmian jest rozwiązanie problemów jakie zdiagnozowano w trakcie wdrażania reformy planowania przestrzennego oraz dostosowanie przepisów do nowych rozwiązań związanych z cyfryzacją tego procesu.  

Przede wszystkim projekt zakłada zawieszenie do 31 grudnia 2026 r. kar za nieterminowe wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Obecnie gminy mają na wydanie decyzji WZ 21 dni (dla budynków jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m kw.) oraz 90 dni (dla pozostałych inwestycji). Jest to termin nieprzekraczalny. W przypadku jego niedotrzymania gminie grozi kara 500 zł za każdy dzień zwłoki.

Samorządy od wielu miesięcy alarmowały, że w związku z masowym napływem wniosków o wydanie tzw. wuzetek i brakiem specjalistów nie są w stanie obsłużyć w terminie wszystkich spraw.    

Zgodnie z projektem termin rozszerzenia zakresu danych przestrzennych tworzonych dla planów miejscowych ma być wydłużony o trzy lata – do 1 lipca 2029 r. Analogicznie wydłużony ma zostać również termin udostępniania w Rejestrze Urbanistycznym utworzonych wcześniej zbiorów danych przestrzennych dla planu miejscowego.

Z kolei termin przewidziany na wydanie decyzji o zgodzie na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na inne cele ma być wydłużony z 60 dni do 90 dni.

Zmiany w procedurze ZPI

Projektowane rozwiązania przewidują też zmiany w procedurze Zintegrowanych Planów Inwestycyjnych, które mają służyć szybkiej lokalizacji inwestycji. Chodzi m.in. o zmianę definicji inwestycji uzupełniającej, która zostanie rozszerzona i uelastyczniona. Dzięki temu, jak zaznaczono w uzasadnieniu, inwestycje te będą mogły służyć wykonywaniu zadań własnych gminy, nawet jeśli nie służą bezpośrednio obsłudze inwestycji głównej.

Projekt dopuszcza także sporządzanie ZPI w formie zmiany obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP), jeśli taki plan już obowiązuje na obszarze inwestycji. Ponadto, jeśli inwestycja uzupełniająca może być realizowana na podstawie istniejącego MPZP, nie musi być ona objęta nowym ZPI.

Ponadto projekt reguluje kwestię finansowania kosztów postępowania przez inwestora na samym początku, a nie dopiero przy zawieraniu umowy urbanistycznej. Obecnie możliwość poniesienia przez inwestora kosztów postępowania zintegrowanego planu inwestycyjnego określa się na końcu postępowania – w ramach zawierania umowy urbanistycznej. Jak podkreślono w uzasadnieniu, „zmiana pozwala na rozstrzygnięcie tych kwestii w sposób bezpieczny dla gmin na początku postępowania”. 

Regulacja zakłada też wprowadzenie instytucji wycofania zgody rady gminy na przystąpienie do sporządzenia zintegrowanego planu inwestycyjnego. „Dzięki temu powstanie pewność co do zamierzeń legislacyjnych rady gminy. Inwestor będzie miał wiedzę co do przyszłości jego wniosku, jak również mieszkańcy dowiedzą się o wycofaniu się przez gminę ze sporządzania zintegrowanego planu inwestycyjnego” – wyjaśniono w uzasadnieniu.

Likwidacja luki dotyczącej zabudowy śródmiejskiej

Projekt uzupełnia też lukę prawną powstałą po wprowadzeniu planu ogólnego. Zgodnie z propozycją, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uzyskają podstawę prawną do określania obszarów zabudowy śródmiejskiej, wskazanych w planie ogólnym. Dzięki tej zmianie na kolejnym etapie procesu inwestycyjnego na ww. obszarach możliwe będzie zastosowanie warunków technicznych dla zabudowy śródmiejskiej określonych w przepisach technicznobudowlanych wydanych na podstawie Prawa budowlanego. 

Nowa ustawa zakłada też zmianę zasad zachowania zgodności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z planem ogólnym gminy. W projekcie doprecyzowano, że nie będzie konieczne zachowanie zgodności w zakresie maksymalnego udziału powierzchni zabudowy, co umożliwi bardziej elastyczne kształtowanie ustaleń planu miejscowego oraz dostosowanie do zmieniających się potrzeb i uwarunkowań, bez konieczności zmiany planu ogólnego gminy. 

W przypadku planu miejscowego, dla którego przeprowadzana jest procedura planistyczna z etapem uzgodnień i opinii oraz konsultacjami społecznymi, wystarczające będzie zachowanie zgodności z planem ogólnym gminy w zakresie maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy oraz minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej. Wskazano przy tym, że nie ulegną zmianie obowiązujące zasady dla decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, gdzie maksymalny udział powierzchni zabudowy określony w planie ogólnym gminy pozostanie wiążącym ustaleniem.

Przewidziane w projekcie zmiany dotyczącą też innych ustaw. Z tzw. specustawy mieszkaniowej zniknąć ma obowiązek wskazywania, a następnie publikacji numeru księgi wieczystej nieruchomości we wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej i w uchwale o ustaleniu lokalizacji tej inwestycji.

mp/