Kazimierz Chrostowski - przewodniczący, naczelnik, prezydent

Postać Kazimierza Chrostowskiego - wieloletniego Przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (odpowiednik burmistrza), a także Naczelnika Miasta i Prezydenta Miasta Ciechanów, jest w dzisiejszej wspólnocie lokalnej nieznana lub wśród starszych ciechanowian zapomniana. 

Należy więc przypomnieć, bo mieszkamy w mieście, którego główne przesłanki obecnej formy cywilizacyjnej ukształtowały się z istotnym udziałem Kazimierza Chrostowskiego, w trakcie jego wielu kadencji w Ratuszu. Wtedy właśnie nastąpił rozwój grodu, który stał się ważącym argumentem za ulokowaniem w 1975 roku siedziby województwa w Ciechanowie, a nie w Mławie. (Notabene, jak sądzą wtajemniczeni, także z życzliwością związanego rodzinnie z ziemią ciechanowską posła tamtych lat, wicepremiera i członka najwyższych władz ówczesnej partii rządzącej – prof. Mieczysława Jagielskiego.)

Szczegóły biograficzne

– Kazimierz Ireneusz Chrostowski urodził się 25 kwietnia 1926 roku w Grabowie-Gęsiach w gminie Bartołdy, w powiecie ciechanowskim. Jego przodkowie wywodzili się z Chrostowa Wielkiego w gminie Czernice Borowe, miejscowości należącej do osiadłych tam od pokoleń rodzin szlacheckich. Pieczętowali się herbem „Ostoja”, a w dawnych dokumentach występują jako „Chrostowscy z Chrostowa w ziemi ciechanowskiej”. Ojciec Kazimierza od 1935 roku mieszkał w Tatarach, niewielkiej podciechanowskiej wsi, którą wraz z Ostatnim Groszem i Osadą Fabryczną w XX wieku włączono w granice miasta – wspomina małżonka Barbara Chrostowska.

– W okresie powojennym Kazimierz Chrostowski ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych im. Aleksandra Świętochowskiego w Ciechanowie, następnie Szkołę Podchorążych w Szczecinie. A w latach pięćdziesiątych – Oficerską Szkołę Lotniczą w Dęblinie, po czym został zastępcą dowódcy eskadry. Do cywila przeszedł w roku 1956, po służbie żołnierskiej pozostał mu stopień majora rezerwy. Wtedy też podjął studia w Zawodowym Studium Administracyjnym przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego – podaje Barbara Chrostowska.

Życiorys zawodowy

W końcu lat czterdziestych podczas przerwy w służbie wojskowej, Kazimierz Chrostowski powrócił ze Szczecina i przez pewien czas sprawował funkcję naczelnika Powiatowego Oddziału Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Ciechanowie, z obszarem działania w powiatach ciechanowskim i przasnyskim. Od roku 1956 krótko pracował w Powszechnej Spółdzielni Spożywców, następnie został wiceprzewodniczącym Powiatowej Komisji Planowania Gospodarczego, a potem kierownikiem Referatu Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ciechanowie (odpowiednik dzisiejszego starostwa).

W 1961 roku z wyboru objął funkcję Przewodniczącego Prezydium MRN, a od 1973 do 1975 roku był Naczelnikiem Miasta Ciechanów. Po okresie pracy w Urzędzie Wojewódzkim w Ciechanowie, jako Prezydent Miasta powrócił do Ratusza w 1981 roku, by zakończyć służbę na rzecz grodu w roku 1985. Krótko jeszcze pracował w administracji rządowej, lecz ze względu na pogarszający się stan zdrowia szybko przeszedł na emeryturę. Zmarł w roku 1995  i spoczął na ciechanowskim Cmentarzu Komunalnym.

„Tak więc po owocach ich poznacie” (Ewangelia wg Św. Mateusza 7. 20)

Tak jak i dzisiaj rozwój miast w czasach Polski Ludowej zależał od chęci i zaradności miejscowych burmistrzów, wtedy nazywanych przewodniczącymi PMRN, albo naczelnikami lub prezydentami. Gdy im się chciało, wykazywali dużą pracowitość i skutecznie uprawiali marketing terytorialny oraz lobbowali na rzecz swoich miast, by ściągać inwestycje przemysłowe i pieniądze na rozwój miejskiej infrastruktury wszelkich rodzajów. Dlatego jedne miasta wyglądały sennie, a inne rozwijały się powiększając terytorium, populację oraz ofertę pracy. W wyniku migracji regionalnej ludzie z pobliskich słabszych grodów masowo przenosili się do silniejszych, jak np. z okolicznych miast do Ciechanowa.

Rozwój miasta

Na początku lat sześćdziesiątych Ciechanów poziomem rozwoju ustępował Mławie. Ale już w połowie lat siedemdziesiątych było odwrotnie, a później ta dysproporcja na naszą korzyść narastała aż do końca PRL-u.

Za wszystkich kadencji Kazimierza Chrostowskiego, Ciechanów z przeciętnej mieściny przekształcał się w miasto uprzemysłowione. Jakoś (na pewno mocno kukając w Warszawie) sprowadzono tutaj duże zakłady takie jak ZREMB i STOLBUD oraz mnóstwo innych. Wtedy powstała dzielnica przemysłowa, zainicjowano budowę zupełnie nowej dzielnicy mieszkaniowej Aleksandrówka i dużego jak na tamte czasy Szpitala przy Pułtuskiej. Miasto w swoje granice włączało okoliczne wsie, obejmując je programami urbanizacyjnymi. Rozwojowi grodu towarzyszyło powołanie w 1982 roku nowej Parafii Św. Piotra Apostoła i rozpoczęcie budowy plebanii oraz świątyni.

Jak powiadają wtajemniczeni, przez wiele lat Kazimierz Chrostowski przed godzinami urzędowania objeżdżał dzielnice miasta na rowerze (później na skuterze), po czym jechał do Ratusza i wydawał polecenia urzędnikom co mają zaraz poprawić.

Dom Kultury na Strażackiej

Ciekawym, również anegdotycznym przykładem dbałości o sprawy lokalne, było zaangażowanie Kazimierza Chrostowskiego w powiększenie Domu Kultury podczas jego budowy. (Notabene o budowie obiektu przesądzono, gdy burmistrz był jeszcze kierownikiem Referatu Kultury PPRN). Gdy zgodnie z dokumentacją stanęła tylko jednopiętrowa bryła budynku, burmistrz przez zaskoczenie jakoś załatwił dobudowanie drugiego piętra, ze środków nagle gdzieś zaaranżowanych. Pamiątką po tej akcji jest niższa wysokość nadprogramowej kondygnacji wobec pozostałych dwóch nadziemnych. A także strome schody, ówcześnie drewniane, których nijak inaczej wtedy nie dało się z zaskoczenia poprowadzić. Burmistrz wziął na siebie ryzyko osobiste, mógł – jak to mówiono – wylecieć, ale jakoś mu się udało. A cała akcja przyniosła jedynie dobre skutki. To właśnie na drugim piętrze znalazły się sale na uprawianie kultury, inaczej w Domu Kultury byłoby tylko kino i kawiarnia. Gdzie bez tych sal rozwijałby się m.in. Ludowy Zespół Artystyczny „Ciechanów”, gdzie bez pracowni muzycznej ćwiczyliby legendarni „Kolumbowie”, gdzie młodziutka Dorota Rabczewska uczyłaby się tańca u Jolanty Szlagowskiej.

Promocja miasta

Ważnym dokonaniem z pierwszego okresu urzędowania Kazimierza Chrostowskiego w Ratuszu, była wielka akcja promocyjna Ciechanowa w roku 1965. Wtedy Ciechanów wziął udział w pierwszej edycji ówcześnie prestiżowego, ogólnopolskiego telewizyjnego „Turnieju miast” nadawanego na żywo, rozgrywanego na świeżym powietrzu jednocześnie w dwóch miastach. Nasi przegrali z Pułtuskiem, ale tylko trochę. Tu trzeba koniecznie nadmienić, że w czasie zawodów w Ciechanowie padał deszcz, a w Pułtusku nie.

Również w roku tym, dla promocji miasta Ratusz wykorzystał jubileusz 900-lecia grodu, dzięki czemu na bogate obchody z historycznym pochodem w barwnych strojach przyjechała telewizja, radio i dziennikarze z Warszawy. Znowu o Ciechanowie zrobiło się w kraju głośno. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ub. wieku miasto skutecznie zalobbowało, by zwodowany dla PŻM w Warnie nowy drobnicowiec, ochrzczony został imieniem M/S Ciechanów. Zaraz potem w 1972 roku Kazimierz Chrostowski zainicjował współpracę grodu nad Łydynią z Zachodem, podpisując umowę o współpracy i partnerstwie Ciechanowa z francuskim Meudon. W tamtym czasie Ratusz zaakcentował także związki kultury miasta z Marią Konopnicką (posadowienie pomnika w parku jej imienia) oraz z tradycją Powstania Styczniowego (pomnik Tomasza Kolbego na skwerku koło Klasztorka). Rozpoczęto również wydawanie publikacji regionalistycznych o historii Ciechanowa, w których Kazimierz Chrostowski zamieszczał swoje teksty merytoryczne lub opatrywał słowem wstępnym.

Postscriptum starego ciechanowiaka

Ogólnie Kazimierz Chrostowski zarządzał sprawami miasta przez blisko dwie dekady, jest więc poczynając od Wyzwolenia w 1945 roku, najdłużej urzędującym włodarzem miasta. To właśnie wtedy z jego zasadniczym udziałem dokonał się przeskok cywilizacyjny od miasteczka do miasta. Dzięki temu przez kilka dekad wygrywaliśmy w rankingu grodów północnego Mazowsza ze wszystkimi miastami wokół. Choć nie ma już województwa ciechanowskiego, efekty tamtej aktywności na rzecz „małej ojczyzny” widoczne są nadal.

Dlatego przegląd włodarzy grodu, należało rozpocząć właśnie od postaci Kazimierza Chrostowskiego.

Redakcja PULSU dziękuje Pani Barbarze Chrostowskiej za udostępnienie zbioru danych biograficznych, a także Panu Andrzejowi Piotrowskiemu za podzielenie się osobistymi wspomnieniami o bohaterze artykułu.

O następnych prezydentach miasta – niebawem.

Fot. Ze zbiorów Pani Barbary Chrostowskiej.

Kazimierz Chrostowski – Przewodniczący Prezydium MRN, Naczelnik i Prezydent Miasta Ciechanów.